Inleiding

Bij oudere katten zien we regelmatig schildklier problemen. De klachten varieren sterk. Meestal is er sprake van een slechte vacht, vermagering en toch een goede eetlust.

De schildklier

De schildklieren liggen voor in de hals net onder het strottenhoofd. Bij de kat zijn ze zo klein dat ze normaal niet te voelen zijn. De schildklieren maken het schildklierhormoon. Dit hormoon stuurt de stofwisseling in het hele lichaam.

Oorzaak

Bij oudere katten vinden we soms gezwellen van de schildklieren. Deze zijn bijna altijd goedaardig (98%), maar kunnen meer hormoon maken dan de kat nodig heeft. De stofwisseling raakt hierdoor van slag en het dier wordt ziek.

Verschijnselen

Meestal is er sprake van vermagering ondanks een goede eetlust. De vacht wordt dof en onverzorgd en de dieren drinken en plassen meer.

Het gedrag kan veranderen, de dieren zijn hyperactief en soms ongedurig. Inwendig kunnen darmproblemen ontstaan, wat zich uit via braken of diarree. Het dier heeft soms hartklachten doordat het hart overbelast raakt.

Diagnose

Uit het bovenstaande zal duidelijk zijn dat er niet een verschijnsel is, waardoor we met zekerheid kunnen zeggen dat het dier een schildklierprobleem heeft. Verder onderzoek is dus nodig. Het eerste wat we doen is een algeheel lichamelijk onderzoek. We letten hierbij op de conditie van het dier, luisteren naar zijn hart en voelen naar de schildklieren. Als de schildklieren te voelen zijn, zijn ze te groot. Dit betekent echter niet altijd dat er teveel hormoon geproduceerd wordt. Om dit vast te stellen nemen we een bloedmonster waarin de hoeveelheid schildklierhormoon bepaald wordt. Dit geeft zekerheid over de werking van de schildklier. Bij oudere patienten is het verstandig om meteen lever en nierfunktie na te laten kijken om een beter idee te krijgen over de conditie van de kat.

Behandeling

Er zijn twee manieren om de ziekte te behandelen. Ten eerste zijn er medicijnen die de hormoonproduktie kunnen af remmen. Het is moeilijk om hiermee weer een normale schildklierfunktie te bereiken en het effect is wisselend. Herhaald bloedonderzoek is nodig om de juiste dosering vast te stellen. Als de behandeling succesvol is moet het dier levenslang medicijnen krijgen.Ten tweede is het mogelijk om de aangetaste schildklier(en) operatief te verwijderen. Dit geeft goede resultaten.De beste oplossing is een kombinatie van beide; eerst medicijnen om het dier in een betere conditie te brengen en dan (na +/- 2 weken) opereren. Als ,,n schildklier wordt verwijderd, kan de andere voldoende hormoonproduceren voor een normaal leven. Als beide klieren eruit gehaald zijn moet de kat meestal levenslang hormoontabletten krijgen.

Bijwerkingen en complicaties

De tabletten kunnen braakklachten en verlies van eetlust veroorzaken. De operatie kent naast de gebruikelijke operatierisico's 2 dingen die bijzondere aandacht vragen. In de eerste plaats ligt de bijschildklier tegen de schildklier aan en mag niet mee verwijderd worden, omdat er anders een ernstige verstoring van de kalkhuishouding ontstaat. Ten tweede loopt de stembandzenuw vlak langs de schildklier en ook deze moet ontweken worden. Beide zaken geven bij een zorgvuldige operatie techniek geen problemen. Een zeldzaam probleem is het zogenaamde ectopische schildklierweefsel, dit wil zeggen schildklierweefsel wat zich op een andere plaats dan dan de gewone schildklieren bevindt. In enkele gevallen kan ook dit weefsel, na verwijdering van de gewone klieren, toch nog teveel hormoon produceren. Opsporing hiervan is lastig, de beste behandeling is dan met schildklierremmers.

Samenvatting

Schildklierklachten kunnen het leven van een oudere kat danig in de war schoppen. De aandoening is goed behandelbaar en heeft ook op de langere termijn gunstige vooruitzichten. De beste behandeling is operatief. Deze ingreep wordt, mits zorgvuldig uitgevoerd, ook door het oudere dier goed verdragen.